De politieke vervuiling van een effectieve aanpak van SARS-CoV-2: fatale bezuinigingen
De inzet van 2019-nCoV voor politieke doeleinden is gevaarlijk. De uitbraak en transmissie van 2019-nCoV in Nederland zijn het gevolg van bezuinigingen, lethargisch optreden en een 'laisser faire'-houding. Het te lang uitstellen van een verbod op grootschalige evenementen en dagelijkse activiteiten waar veel mensen samenkomen, heeft er mede voor gezorgd dat het land in deze impasse is beland. Langdurige bezuinigingen op medisch onderzoek en de zorgsector hebben de consequentie dat op dit moment niet meer adequaat getest kan worden om tot indamming (WHO: "Containment is still possible!") van COVID-19 te komen. Er is een tekort aan mondkapjes en handschoenen en het gevaar van het ontstaan van een tekort aan plaatsen op de IC ligt constant op de loer. De overheid kan wel oproepen om nu solidair te zijn en bewondering voor medische personeel uitspreken tijdens een "klapdag", maar die bewondering moet wel gepaard gaan met noodzakelijke middelen om op veilige wijze te kunnen testen en behandelen. Kanttekening: een lockdown brengt mee dat ondernemingen die verplicht worden om te sluiten, aanspraak kunnen maken op een uitkering. Zolang die lockdown er niet is, worden veel zaken niet verplicht om te sluiten en is het wegblijven van klandizie voor eigen rekening.
Het 'lockdown'-scenario wordt te eenzijdig voorgesteld
Het afsluiten van lokale gemeenschappen en landsgrenzen en het opleggen van strikte reisbeperkingen is één van de mogelijkheden om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Tot op heden heeft de overheid iedere beweging richting een lockdown vermeden; het L-woord is een besmet fenomeen. Niet alleen omdat verdere economische teloorgang wordt gevreesd, maar ook omdat het fenomeen inzet is geworden van politieke strijd. Daadwerkelijk overgaan tot het isoleren van steden en dorpen zou betekenen dat wordt 'toegegeven' aan de oppositie, die sinds een week roept om een totale lockdown. Deze strijd zorgt wederom voor een impasse in de bestrijding van de crisis.
De scenario's die woensdag 18 maart 2020 werden gepresenteerd om de afwijzing van een lockdown te onderbouwen, worden te eenzijdig geschetst. In de presentatie wordt de lockdown voorgesteld als "het afsluiten van de gemeenschap, waarbij SARS-CoV-2 zal herleven als de restricties worden opgeheven". In deze opvatting is SARS-CoV-2 een slapend virus dat de bevolking wederom zal infecteren als de lockdown wordt opgeheven. Dit scenario is te eenzijdig. De essentie van een lockdown is niet het lukraak afsluiten van de wereld en het weer opengooien van de samenleving na een bepaalde periode.
De essentie van een lockdown
De essentie van een lockdown is: constant meten, contactonderzoek uitvoeren, het isoleren van verdachte en positief geteste gevallen, het voorkomen van een 'overflow' van de IC en het bieden van de tijd die nodig is om de in vivo testfase(n) voor vaccins, trials met antilichamen en onderzoeken met geneesmiddelen af te ronden. Na het opheffen van de lockdown moeten cases worden gemonitord en geëvalueerd. Een lockdown staat niet lijnrecht tegenover de wens om groepsimmuniteit te verwerven, maar kan juist worden ingezet om te faciliteren. Met andere woorden: de zwart-witte tegenstelling van lockdown vs. groepsimmuniteit is een zeer beperkte opvatting.
Opmerking verdient dat ik verwacht dat een lockdown een tijdelijke piek in het aantal besmettingsgevallen zal veroorzaken. Het isoleren van geïnfecteerde personen die samenleven met familieleden/huisgenoten, zal zorgen voor een toename van het aantal gevallen. De maximale incubatietijd meegerekend, kan er gedurende twee maanden een stijging van het aantal geïnfecteerden worden waargenomen. Dit is geen reden om aan te nemen dat isolatie en opsporing van besmettingsgevallen niet werkt.
Het probleem is dat op dit moment niet wordt getest en gemonitord. Om uitspraken te kunnen doen over het verloop van deze pandemie, moeten alle gevallen in kaart kunnen worden gebracht. Bij gebreke van testkits en vanwege een passieve opstelling van nationale gezondheidsautoriteiten, ontbreekt het inzicht in het verloop van de pandemie. Testen en monitoren is cruciaal om voorspellingen te kunnen doen en om een pandemie succesvol te kunnen behandelen. Daarvoor is nodig dat uiterst sensitieve real-time RT-PCR wordt toegepast in de initiële fase van een infectie met 2019-nCoV.
Het is dus essentieel dat zoveel mogelijk tests worden uitgevoerd. Angst voor overdadig testen en economische afwegingen moeten niet in de weg worden gelegd. Een gezondheidsautoriteit die de verklaring geeft dat 'helaas nog geen uitspraken kunnen worden gedaan over het verloop, omdat het allemaal onduidelijk is', verzwijgt dat epidemiologen hebben opgeroepen om tests onder de gehele populatie af te nemen en de resultaten daarvan door te geven aan een internationale databank. Zie ook: 'Modelers struggle to predict the future of COVID-19", The Scientist, 12 maart 2020.
Het slechte imago van de lockdown: op misinformatie en verdraaiing gebaseerd
Het horrorscenario dat door de overheid en het RIVM wordt geschetst, is dat het virus keihard om zich heen zal grijpen als een lockdown wordt opgeheven. Dat scenario is binnen luttele tijd de nieuwste volkswijsheid geworden: "Een lockdown heeft geen zin, want het virus slaat straks twee keer zo hard terug!" Het RIVM vertelt er niet bij dat de GGD en het RIVM geen verdachte gevallen meer testen en geen specifieke cijfers over gevallen van COVID-19 meer publiceren. Een lockdown gaat inderdaad niet werken als de gezondheidsautoriteiten geen RT-PCR toepassen om gevallen adequaat te kunnen isoleren en behandelen. Als bij het opheffen van een lockdown nog niet-gedetecteerde en onbehandelde infectiegevallen zijn, dan is het logisch dat de opheffing een nieuwe lokale uitbraak van SARS in de hand werkt.
Hoe ziet een lockdown eruit?
Het helpt niet dat een lockdown wordt afgeschilderd als een ophokplicht. Vanwege een gebrek aan duidelijke informatie, zijn er mensen die denken dat ze drie maanden lang opgesloten zullen worden. Een lockdown komt niet neer op zo'n rigide staat van zijn. Weliswaar is het onaangenaam dat mensen niet zomaar (fysiek) contact kunnen hebben met mensen buiten hun lockdowngebied, maar het is niet de bedoeling dat er helemaal niet meer bewogen kan worden. Mensen mogen in hun tuin of op het balkon komen, mits de eigen buitenruimte maar groot genoeg is om afstand te houden tot buren. Voor het bezoeken van een winkel is het brevet "coronavrij" nodig, omdat het personeel veilig moet blijven. De duur van het bezoek aan een winkel kan worden beperkt, bijvoorbeeld tot een halfuur. De straten zullen worden bewaakt, om te voorkomen dat eventueel geïnfecteerde personen hun gang gaan en anderen alsnog in gevaar brengen. Personen in isolatie kunnen eten laten bezorgen.
Het leven zoals u dat gewend was tot aan deze pandemie, zal er anders uitzien onder een lockdown. Dat is niet te danken aan de maatregel zelf, maar aan het te lakse optreden van de overheid aan het begin van de crisis. Nu er nog steeds geen (lokale) lockdowns zijn opgelegd en mensen zelf moeten beslissen of zij in isolatie gaan, zijn er nog altijd groepen mensen die een "dagje uit" gaan, of met een besmetting in de winkels rond kunnen lopen. Laat het initiatief voor isolatie over aan de bevolking en het verspreiden van het virus gaat maar door. Daarom is (helaas dat het zo moet) strenge handhaving nodig.
De inzet van 2019-nCoV voor politieke doeleinden is gevaarlijk. De uitbraak en transmissie van 2019-nCoV in Nederland zijn het gevolg van bezuinigingen, lethargisch optreden en een 'laisser faire'-houding. Het te lang uitstellen van een verbod op grootschalige evenementen en dagelijkse activiteiten waar veel mensen samenkomen, heeft er mede voor gezorgd dat het land in deze impasse is beland. Langdurige bezuinigingen op medisch onderzoek en de zorgsector hebben de consequentie dat op dit moment niet meer adequaat getest kan worden om tot indamming (WHO: "Containment is still possible!") van COVID-19 te komen. Er is een tekort aan mondkapjes en handschoenen en het gevaar van het ontstaan van een tekort aan plaatsen op de IC ligt constant op de loer. De overheid kan wel oproepen om nu solidair te zijn en bewondering voor medische personeel uitspreken tijdens een "klapdag", maar die bewondering moet wel gepaard gaan met noodzakelijke middelen om op veilige wijze te kunnen testen en behandelen. Kanttekening: een lockdown brengt mee dat ondernemingen die verplicht worden om te sluiten, aanspraak kunnen maken op een uitkering. Zolang die lockdown er niet is, worden veel zaken niet verplicht om te sluiten en is het wegblijven van klandizie voor eigen rekening.
Het 'lockdown'-scenario wordt te eenzijdig voorgesteld
Het afsluiten van lokale gemeenschappen en landsgrenzen en het opleggen van strikte reisbeperkingen is één van de mogelijkheden om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Tot op heden heeft de overheid iedere beweging richting een lockdown vermeden; het L-woord is een besmet fenomeen. Niet alleen omdat verdere economische teloorgang wordt gevreesd, maar ook omdat het fenomeen inzet is geworden van politieke strijd. Daadwerkelijk overgaan tot het isoleren van steden en dorpen zou betekenen dat wordt 'toegegeven' aan de oppositie, die sinds een week roept om een totale lockdown. Deze strijd zorgt wederom voor een impasse in de bestrijding van de crisis.
De scenario's die woensdag 18 maart 2020 werden gepresenteerd om de afwijzing van een lockdown te onderbouwen, worden te eenzijdig geschetst. In de presentatie wordt de lockdown voorgesteld als "het afsluiten van de gemeenschap, waarbij SARS-CoV-2 zal herleven als de restricties worden opgeheven". In deze opvatting is SARS-CoV-2 een slapend virus dat de bevolking wederom zal infecteren als de lockdown wordt opgeheven. Dit scenario is te eenzijdig. De essentie van een lockdown is niet het lukraak afsluiten van de wereld en het weer opengooien van de samenleving na een bepaalde periode.
De essentie van een lockdown
De essentie van een lockdown is: constant meten, contactonderzoek uitvoeren, het isoleren van verdachte en positief geteste gevallen, het voorkomen van een 'overflow' van de IC en het bieden van de tijd die nodig is om de in vivo testfase(n) voor vaccins, trials met antilichamen en onderzoeken met geneesmiddelen af te ronden. Na het opheffen van de lockdown moeten cases worden gemonitord en geëvalueerd. Een lockdown staat niet lijnrecht tegenover de wens om groepsimmuniteit te verwerven, maar kan juist worden ingezet om te faciliteren. Met andere woorden: de zwart-witte tegenstelling van lockdown vs. groepsimmuniteit is een zeer beperkte opvatting.
Opmerking verdient dat ik verwacht dat een lockdown een tijdelijke piek in het aantal besmettingsgevallen zal veroorzaken. Het isoleren van geïnfecteerde personen die samenleven met familieleden/huisgenoten, zal zorgen voor een toename van het aantal gevallen. De maximale incubatietijd meegerekend, kan er gedurende twee maanden een stijging van het aantal geïnfecteerden worden waargenomen. Dit is geen reden om aan te nemen dat isolatie en opsporing van besmettingsgevallen niet werkt.
Het probleem is dat op dit moment niet wordt getest en gemonitord. Om uitspraken te kunnen doen over het verloop van deze pandemie, moeten alle gevallen in kaart kunnen worden gebracht. Bij gebreke van testkits en vanwege een passieve opstelling van nationale gezondheidsautoriteiten, ontbreekt het inzicht in het verloop van de pandemie. Testen en monitoren is cruciaal om voorspellingen te kunnen doen en om een pandemie succesvol te kunnen behandelen. Daarvoor is nodig dat uiterst sensitieve real-time RT-PCR wordt toegepast in de initiële fase van een infectie met 2019-nCoV.
Het is dus essentieel dat zoveel mogelijk tests worden uitgevoerd. Angst voor overdadig testen en economische afwegingen moeten niet in de weg worden gelegd. Een gezondheidsautoriteit die de verklaring geeft dat 'helaas nog geen uitspraken kunnen worden gedaan over het verloop, omdat het allemaal onduidelijk is', verzwijgt dat epidemiologen hebben opgeroepen om tests onder de gehele populatie af te nemen en de resultaten daarvan door te geven aan een internationale databank. Zie ook: 'Modelers struggle to predict the future of COVID-19", The Scientist, 12 maart 2020.
Het slechte imago van de lockdown: op misinformatie en verdraaiing gebaseerd
Het horrorscenario dat door de overheid en het RIVM wordt geschetst, is dat het virus keihard om zich heen zal grijpen als een lockdown wordt opgeheven. Dat scenario is binnen luttele tijd de nieuwste volkswijsheid geworden: "Een lockdown heeft geen zin, want het virus slaat straks twee keer zo hard terug!" Het RIVM vertelt er niet bij dat de GGD en het RIVM geen verdachte gevallen meer testen en geen specifieke cijfers over gevallen van COVID-19 meer publiceren. Een lockdown gaat inderdaad niet werken als de gezondheidsautoriteiten geen RT-PCR toepassen om gevallen adequaat te kunnen isoleren en behandelen. Als bij het opheffen van een lockdown nog niet-gedetecteerde en onbehandelde infectiegevallen zijn, dan is het logisch dat de opheffing een nieuwe lokale uitbraak van SARS in de hand werkt.
Hoe ziet een lockdown eruit?
Het helpt niet dat een lockdown wordt afgeschilderd als een ophokplicht. Vanwege een gebrek aan duidelijke informatie, zijn er mensen die denken dat ze drie maanden lang opgesloten zullen worden. Een lockdown komt niet neer op zo'n rigide staat van zijn. Weliswaar is het onaangenaam dat mensen niet zomaar (fysiek) contact kunnen hebben met mensen buiten hun lockdowngebied, maar het is niet de bedoeling dat er helemaal niet meer bewogen kan worden. Mensen mogen in hun tuin of op het balkon komen, mits de eigen buitenruimte maar groot genoeg is om afstand te houden tot buren. Voor het bezoeken van een winkel is het brevet "coronavrij" nodig, omdat het personeel veilig moet blijven. De duur van het bezoek aan een winkel kan worden beperkt, bijvoorbeeld tot een halfuur. De straten zullen worden bewaakt, om te voorkomen dat eventueel geïnfecteerde personen hun gang gaan en anderen alsnog in gevaar brengen. Personen in isolatie kunnen eten laten bezorgen.
Het leven zoals u dat gewend was tot aan deze pandemie, zal er anders uitzien onder een lockdown. Dat is niet te danken aan de maatregel zelf, maar aan het te lakse optreden van de overheid aan het begin van de crisis. Nu er nog steeds geen (lokale) lockdowns zijn opgelegd en mensen zelf moeten beslissen of zij in isolatie gaan, zijn er nog altijd groepen mensen die een "dagje uit" gaan, of met een besmetting in de winkels rond kunnen lopen. Laat het initiatief voor isolatie over aan de bevolking en het verspreiden van het virus gaat maar door. Daarom is (helaas dat het zo moet) strenge handhaving nodig.
