Toen ik na de dood van mijn moeder in eind 2023 uit mijn huis werd gedreven door de verhuurder, kwam ik tijdens mijn dagelijkse verhuizingen oudere mensen tegen die me "troostten" met 'Er komen natuurlijk asielzoekers in je woning' en 'Die Oekraïners krijgen maar voorrang bij alles'.
Dat was niet waar in mijn regio (Oekraïners werden in een oude verslaafdenkeet aan de rand van de stad gedumpt) en ik had er ook geen moer aan. De jongeren, volwassenen, ouderen, alleenstaanden, gescheiden ouders, mensen die een gewelddadige relatie zijn ontvlucht, hebben er ook geen boodschap aan. Woningschaarste speelt de bevolking permanent op, de schaarste heerst al sinds 1880. Natuurlijk drukt migratie onevenredig op dichtbevolkte gebieden, maar de achterblijvende woningvoorraad is de oorzaak van (lucratieve) schaarste.
Er is geen eenvoudige oplossing voor woningschaarste. In mijn regio zijn de regels van oudsher rigide, bestemmingsplannen zijn inflexibel en leegstand loont om prijzen op te drijven. Vastgoed kent een einddatum wat betreft levensduur en mensen van de economische lagere en middenklasse investeren in veelal wrakkig vastgoed dat die houdbaarheidsdatum al lang achter de rug heeft. Tochtige noodwoningen uit 1930 worden met een hypotheek belast. Van de huurvoorraad wordt twee keer zoveel gesloopt als teruggebouwd.
Mijn eigen woning heeft een halfjaar leeggestaan. Ik heb navraag gedaan bij de gemeente en kwam daardoor te weten dat het gebruikelijk is om huizen lang leeg te laten staan. De tijd wordt aangegrepen om renovaties uit te voeren en zo de prijzen op te drijven.
Bouwfraude en fraude met het pensioenfonds
In de jaren-1980 werd gefraudeerd met geld van de pensioenfondsen. Op grote schaal werden zinloze projecten voor het bouwen van stadscentra ontwikkeld om het geld in rond te pompen. Miljoenen zijn bij de pensioenen weggeblazen en er werd niet tegemoetgekomen aan de behoefte aan vergroting van de woonvoorraad in stedelijke gebieden en groeikernen. De infame bouwfraude ging bovendien ten koste van de kwaliteit van woningen. De gevolgen zijn nog merkbaar; de jaren '80-woningen werden met goedkope materialen, soms zelfs met te waterig beton en gips aangelegd en deze woningen zijn sinds eind jaren '80 verkrot, beschimmeld en tochtig.
"Ze pikken onze banen in"
In mijn regio worden Oostblokkers gehaat. Ik ben me bewust van de slechte reputatie en deels is die reputatie terecht; er zijn Polen en Oekraïners die overlast bezorgen, weigeren de taal en cultuur te accepteren, racistische leuzen schreeuwen en honen naar Antillianen en Surinamers die hier al generaties geleden een leven hebben opgebouwd. In mijn eigen buurt heb ik last gehad van mijn ethnische soortgenoten die door huisjesmelkers in een matraswoning zijn gestopt.
Waar veel Nederlanders echter vooral van zijn overtuigd, is dat Oostblokkers hun banen inpikken. Voor een Oost-Europeaan is het heel normaal om voor laagbetaald werk in de teelt op te staan om 04:00-05:00, lange dagen statisch werk te verrichten en als slaaf te worden uitgebuit (omdat de verhuur van overbevolkte woningen meestal deel uitmaakt van de arbeidsbetrekking). Nederlanders willen en kunnen dat niet, Nederlanders hebben arbeidsrechten en daardoor is het aantrekkelijk voor werkgevers om goedkope krachten in te zetten.
"Moeten wij dat allemaal betalen?!"
Toen ik op mijn 21ste op de verjaardag van een oudere buur was en werd gevraagd naar mijn opleiding, kreeg ik te horen 'Wanneer ga je nou eens lekker werken?!' en 'Dat moeten wij allemaal betalen'. Eén vrouw die dit mompelde, vond dat zij Nederland na 1945 had opgebouwd door een leven lang in de snoepfabriek te werken. De andere oudere vrouw was op haar veertigste begonnen met werk en al op haar 55ste met prepensioen gegaan.
Ik vroeg nergens om. Er is niets van ze bij wat dat belastinggeld betreft, want ik viel onder het sociaal leenstelsel en mag dus alles zelf betalen. De Staat rekent er nog wisselende rente over ook.
De bemoeienis, negatieve teneur over studenten en dat gehele "wij-zij-denken" levert niets op.
Woonschaamte
Sinds een paar jaren zouden ouderen ineens te ruim wonen. Ouderen worden opgescheept met "woonschaamte". Ze moeten de idee vatten dat ze de ruimte van een gezin innemen, dat leefruimte een luxe is en dat het wel erg bezwaarlijk is dat ze die luxe nemen als ze niet meer "productief zijn".
Het afschrijven van ouderen, chronisch zieken, obese mensen, rokers en mannen
In het eerste stadium van de huidige SARS-pandemie, seizoen 2020/2021, werd het schandalige voorstel gedaan om ouderen niet te redden in geval van acute nood. Het was een filosofisch, medisch-"ethisch" voorstel: ouderen zouden tijdens het leven genoeg hebben geprofiteerd, zodat zij als eerste dood mochten.
Al in maart 2020, het prille begin van de SARS-pandemie in Nederland, werden groepen zorgvuldig afgeschreven. Door ouderen, chronisch zieken en obese mensen te profileren als "die hadden toch al te lijden", werd de weg vrijgemaakt voor het epigenetisch wegzetten van ongewenste groepen. Al snel volgenden rokers en mannen, tot niemand overbleef om af te schrijven. De zorg is onbetaalbaar, maar dat komt niet door vergrijzing of rokers; met zorg wordt gespeculeerd.
Het is geliefd om ieder debat te kapen voor politiek gewin en mensen reduceren tot categoriën is goedkope maar effectieve retoriek om de aandacht af te leiden. Dat onderstreept dat politici niet per definitie vertegenwoordigers van de democratie moeten worden gezien.
De oorzaak van alle maatschappelijke problemen is: "verdienmodel"
Achter de woningschaarste schuilt een verdienmodel van grondbezitters, huisjesmelkers en beleggers, achter het "inpakken van banen" schuilt een verdienmodel van producenten en huisjesmelkers, woonschaamte leidt de aandacht af van het verdienmodel bewust in stand wordt gehouden.
Voor de meerderheid is het erg makkelijk om een groep burgers uit de lagere en middenklasse als verantwoordelijke aan te wijzen.
De vraag en het antwoord zijn echter altijd simpel: alles begint en eindigt bij een verdienmodel. Geld is niet vies, geld corrumpeert niet, een verdienmodel is niet per definitie verrot. Maar kom er dan wel voor uit dat geld áltijd de prikkel is om maatschappelijke problemen en schaarste te laten bestaan.
