Mensen laten zich nog altijd aanpraten dat Nederland een democratische verzorgingsstaat is. Dat het met de zorg in Nederland altijd goed is geregeld. Dat iedereen hier aan een woning kan komen. Dat een inkomen voldoende is om het financieel te redden.
Mensen laten zich wijsmaken dat "we" dankbaar moeten zijn voor verkrot vastgoed, voor onleefbaar kleine woningen, voor huur- en koopwoningen die met grote gebreken worden opgeleverd. Dat iedereen in een tijd van woonschaarste dankbaar moet zijn om een woning te hebben.
Mensen laten zich wijsmaken dat niemand in Nederland in armoede hoeft te leven, dat er geen mensen zijn die géén wasmachine, koelkast, vloerbekleding, raambekleding en bed kunnen kopen en dat er geen mensen zijn die géén financiële reserves hebben. Dat het niet nodig is om medische zorg uit te stellen, omdat iedereen in een verzorgingsstaat recht zou hebben op (acute) medische zorg.
Ik ben niet opgegroeid in het Nederland ten tijde van de verzorgingsstaat. Ik heb niet meegemaakt hoe het is om bepaalde privileges te hebben, dat de basisvoorzieningen in orde zijn, dat de Belastingdienst, gemeenten en sociale verzekeringen naar behoren functioneren. Dat de verschraling overal is doorgedrongen, komt niet door technologie, maar door het neoliberale en conservatieve politieke beleid. Bezuinigingen en het begunstigen van de vermogende klasse die belangen hebben in de grote organisaties, hebben tot de afbraak van een leefbaar Nederland geleid. Ik zeg dit, omdat ik me dagelijks bewust ben van het niet-functioneren van organisaties.
Het kapitalisme heeft gewerkt. De lagere klassen beschouwen het bezitten van een koopwoning als "eigendom" en plaatsen zich daarmee in een afhankelijke positie van de hogere klassen. Natuurlijk is het nog steeds een klassenmaatschappij. De vermogende klasse woont niet in de wijken tussen de gewone bevolking, de vermogende klasse verdient aan speculatie en aandelen(handel), waarmee de belangen van de midden- en onderklasse voortdurend worden geraakt.
Nederland is een land waarin woonschaarste en mensen die de hele dag in hun eigen urine of poep moeten liggen met een netbroekje om, vanzelfsprekendheden zijn geworden. Waarin naasten en familieleden fulltime de zorg op zich moeten nemen en er een functie als verzorger in het ziekenhuis bij krijgen als hun naaste ziek wordt. Waarin Conny Helder geïnspireerd raakt door projecten als "Dement in de Wijk", waarin dementerenden die een gevaar zijn voor zichzelf en hun omgeving, zo lang mogelijk van passende zorg in een instelling worden afgehouden om te kunnen bezuinigen op de verzorgingshuizen. Paradoxaal genoeg gelóven mensen nog dat Nederland een land is waarin het levensgeluk hoog is dankzij de voorgewende hoge levensstandaard.
Binnen organisaties, zowel privaatrechtelijke als publieksrechtelijke instellingen, ontduiken CEO's en managers de verantwoordelijkheid door klachten over het disfunctioneren van de organisatie af te wentelen op de lagere echelons. Die zijn voor hun inkomen en het betalen van hun hypotheek volledig afhankelijk. De lagere echelons worden opgescheept met de gevolgen van wanprestatie, fraude, onrechtmatig handelen en nalatigheid door de organisatie.
Zo nauwgezet als alles met elkaar samenhangt, zou alles instorten als de lagere functies zich niet laten aanpraten dat eigendom in de vorm van een woning, vakanties en meerdere auto's, het hoogste goed is. De allerlaagste klasse heeft zich het laten aansmeren dat ze récht hebben op bezit en zo zitten ze vast aan een hypotheek van 350.000 voor een bouwval uit 1930 die geld slurpt voor alleen al het onderhoud. Zou je erover beginnen dat een hypotheek niet zo'n goed idee is, dan is de reactie "We mogen ook niks meer". Zo houden ze ook de overspannen woningmarkt in stand.
Een overheid in dienst van vermogende lobbygroepen en een achterban die in villawijken woont, heeft níet de ambitie om woonschaarste, armoede en gebrek aan toegang tot medische zorg op te lossen. Het zijn allemaal verdienmodellen. Schaarste is lucratief en nog meer doden erbij levert weer een voordeel op, want de pensioenen hoeven niet te worden uitgekeerd. Ik begrijp niet dat de naïviteit er is dat mensen geloven dat de overheid ooit belang heeft bij het oplossen van bijvoorbeeld de woningnood. Het is niet een doel om iedereen bestaansrecht te geven, speculanten verdienen aan leegstand. De huizenverkoop en de hoge prijzen in de midden- en hogere huursector hebben direct weerslag op het lagere huursegment. Met het onbegrensd stijgen van de huren in de middensector (1200-2400 euro voor een verkamerd, oud appartement), blijven de huren in de lagere huursector niet achter. Om de huurprijs op te drijven, staan huurwoningen meer dan een halfjaar leeg en worden "luxe keukenrenovaties" uitgevoerd om de jaarlijkse huurverhoging door te kunnen voeren.
In de juridische sector zijn de gevolgen te merken: het is vanwege het risico op een proceskostenveroordeling niet te betalen voor burgers om beroep in te stellen van onrechtmatige overheidsbesluiten (die in de bezwaarfase reeds zijn beoordeeld door het orgaan dat het bevochten besluit heeft genomen, dus niet door een onafhankelijke partij). Het recht op een toevoeging is drastisch uitgekleed. De toegang tot een eerlijke rechtsbedeling is er niet voor burgers- en daarmee zijn de rechtsontwikkeling en rechtseenheid aangetast. De rechter is er om uitleg te geven aan de werking van het recht in de praktijk, om invulling te geven aan hoe het recht in de praktijk dient te werken- en daarvoor is nódig dat rechtsvragen worden aangebracht door burgers. De equality of arms, een mensenrecht, wordt in Nederland geschonden door het voor de meeste burgers onbetaalbaar te maken om te procederen. Het gaat niet om wissewasjes en buurtzaken, maar om grote rechtsvragen over de rechtmatigheid van het overheidshandelen.
Je betaalt zélf een hoge prijs, hebt 0 privileges, krijgt er niets voor terug- en moet dankbaar zijn. Dat ben ik niet. Ik ben een realist die ziet hoe armoede, achteruitgang van medische voorzieningen, schending van de toegang tot een eerlijke rechtsbedeling en verkrotting en onbetaalbaarheid van woningen de samenleving in hebben laten storten. Dat is geen pessimisme. Dit land is géén rechtsstaat.
