dinsdag 10 augustus 2021

Recht van retour/retourrecht/herroepingsrecht: óók in geval van tweedehands online aankopen!

Misschien hebt u het eens meegemaakt of gezien: een website of app voor tweedehandsartikelen wijst u er in de voorwaarden op, dat u géén recht hebt om uw online aankoop terug te sturen binnen de wettelijke bedenktijd. Een app voor tweedehandskleding die onder ieder product de opmerking plaats dat "Het herroepingsrecht van artikel 6:230o BW en het wettelijke conformiteitsrecht van art. 7:17 e.v. BW niet van toepassing zijn, maar dat de consument wordt beschermd door een speciale kopersbescherming!" maakt het helemaal te bont.

Een dergelijke verkoopsite handelt in strijd met de wet en doet het voorkomen alsof het herroepingsrecht en het recht op deugdelijke producten, een vorm van service zouden zijn.

Het deugdelijkheidsvereiste geldt voor alle aankopen (het conformiteitvereiste heeft niets te maken met de termijn voor "bedenktijd")
Een afgeleverde zaak dient aan de overeenkomst te beantwoorden (art. 7:17 e.v. BW). De consument heeft een onderzoeksplicht ten aanzien van het product. Dit betekent, dat de consument het product eerst dient te testen, alvorens het product te aanvaarden. Het wettelijke conformiteitsvereiste (art. 7:17 BW, in het geval van consumentenkoop art. 7:18 lid 2 BW), ook wel deugdelijkheidsvereiste genoemd, kan niet worden uitgesloten door een verkoper. Het recht om een product te retourneren geldt standaard in het geval van koopovereenkomsten die buiten een fysieke winkel ("stenen winkel") zijn gesloten. Dit omdat u het product slechts na ontvangst kunt onderzoeken. Ook al hoeft u een ondeugdelijk (niet naar behoren werkend product) niet binnen de retourtermijn van 14 dagen terug te sturen, u kunt in geval van online aankopen wel gebruik maken van het herroepingsrecht om zonder opgaaf van reden het product terug te leveren aan de verkoper. Uiteraard is het wel zo netjes om het gebrek te melden.

Het conformiteitsvereiste/deugdelijkheidsvereiste geldt niet alleen voor álle aankopen, ook kan de verkoper u niet wijsmaken dat de plicht om een deugdelijk product af te leveren, onder de bedenktijd/herroepingsrecht/recht van retour/recht om het product in te ruilen valt. Ik leg dit uit aan de hand van het volgende. Stel, u koopt in een stenen winkel een grasmaaier, die na het uitpakken niet blijkt te werken. Het product is ondeugdelijk. U hebt zonder meer recht op een vervangend product, reparatie of uw geld terug. De verkoper stuurt het ondeugdelijke product terug naar de fabrikant. De verkoper kan niet aankomen met het smoesje dat "u het ondeugdelijke product niet kunt ruilen". Een kapot product ruilt u niet in, u dient uw geld of een vervangend product terug te krijgen omdat de verkoper niet aan de prestatie voldoet. Hebt u de grasmaaier via internet besteld, dan kan de verkoper u ook niet vertellen dat "het product binnen de bedenktijd van 14 dagen moet worden teruggestuurd", omdat een product volgens de wet minstens 6 maanden aan de conformiteitseisen dient te voldoen. Voor een grasmaaier die binnen twee maanden kapot gaat, dient u dus ook uw geld terug te krijgen of een vervangend product te ontvangen.

Dus: een product dient aan de wettelijke conformiteitseisen te voldoen. Het conformiteitsvereiste heeft niets te maken met ruil/bedenktijd/herroepingsrecht. Ook is het wettelijk conformiteitsvereiste géén kwestie van aanvullende garantie of service van het bedrijf. Het is geen gunst, het is een minimumplicht van de verkoper om een deugdelijk product af te leveren.

Wat u mag doen met het product, voordat u het retour stuurt: inspectie van het product

Het product mag uit de verpakking worden gehaald en worden geïnspecteerd op de werking. Een bepaling van de verkoper, dat de consument het artikel niet kan terugbrengen indien het product is getest, is in strijd met de wettelijke bepalingen voor consumentenkoop (art. 6:234 BW). Een beding dat de rechten van de consument op deze wijze inperkt, is opgenomen in de zwarte lijst (art. 6:234 BW).

De verkoper op afstand is verplicht u te wijzen op het recht van ontbinding van de koopovereenkomst

U kunt gebruikmaken van art. 6:230o BW (recht op ontbinding van de overeenkomst binnen 14 dagen) om het artikel binnen de termijn van het "recht van retour" terug te leveren aan de verkoper (zie ook: https://europa.eu/youreurope/citizens/consumers/shopping/guarantees-returns/index_en.htm#country). De verkoper die zijn waar buiten een fysieke winkel verkoopt, dus op straat, via colportage of via internet, dient de consument erop te wijzen dat deze 14 dagen recht heeft op ontbinding van de overeenkomst. De consument mag zonder opgaaf van reden de overeenkomst ontbinden (art. 6:230o lid 1 BW). Vanaf de dag waarop de consument het product heeft ontvangen, geldt deze termijn voor ontbinding (art. 6:230o lid 1 sub b onder 1 BW). De verkoper dient de consument informatie te verstrekken over het recht op ontbinding van de overeenkomst en over de identiteit van de verkoper (art. 6:230m BW). De verkoper is verplicht het formulier voor ontbinding van de koopovereenkomst aan te bieden aan de consument, ook als deze een andere modaliteit voor ontbinding kiest. Voldoet de verkoper niet aan deze wettelijke plichten, dan wordt de bedenktijd van 14 dagen verlengd tot een jaar bedenktijd (art. 6:230o lid 2 BW).

Wanneer mag u de koopovereenkomst niet ontbinden? De wet geeft een limitatief aantal gevallen aan waarin u geen recht hebt op ontbinding van de overeenkomst!
Slechts in een beperkt aantal, in de wet opgesomde gevallen kunt u de overeenkomst niet ontbinden. Om praktische redenen heeft de wetgever het ontbinden van overeenkomsten tot levering van bederfelijke waar (stelt u zich het in een envelop retour sturen van vis, eieren of een kilo gehakt  voor), alcoholische dranken, zaken die onherroepelijk vermengd raken (graan in een silo die al deels gevuld was), producten die geheel in opdracht van de consument zijn vervaardigd, financiële producten (effecten) en audio-/video-opnamen en programmeerapparatuur met verbroken verzegeling aan banden willen leggen (art. 6:230p BW).

Meld onrechtmatige beperkingen van het recht op ontbinding van de overeenkomst aan de ACM
Bedient de verkoper zich van juridisch niet toelaatbare handelspraktijken door voor te wenden dat het recht op ontbinding van de overeenkomst binnen 14 dagen níet van toepassing is? Verbindt de verkoper aan het recht op ontbinding van de overeenkomst, de voorwaarde dat het product niet mag worden onderzocht op de werking? U kunt dergelijke handelspraktijken melden bij de Autoriteit Consument & Markt. Ook kunt u, vergezeld van de brief tot ontbinding van de koopovereenkomst, een mededeling doen bij de overkoepelende organisatie waar de verkoper een samenwerkingsverband mee is aangegaan. Zij kunnen de verkoper een berisping geven en de mogelijkheid bieden tot correctie van de handelswijzen. De ACM kan ook boetes opleggen aan de verkoper die het recht van de consument om art. 6:230o BW uit te oefenen beperkt, misleidende informatie verstrekt en weigert om terug te betalen bij ontbinding van de overeenkomst (Rb. Rotterdam, 21 september 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:7231). 

Concluderend
Een website/app voor tweedehands artikelen mag niet de voorwaarde stellen, dat u een tweedehands product niet retour mag zenden. Ook mag de verkoper op afstand níet beweren, dat het wettelijk conformiteitsvereiste (deugdelijkheid van het product) niet van toepassing is op tweedehands artikelen. Als de verkoper/app/website in de voorwaarden stelt dat u slechts bij wijze van service het artikel retour kunt zenden of dat de deugdelijkheid van het product een kwestie van service van de zaak is, is dit een valse voorstelling van zaken!  U kunt dit bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) melden en de verkoopsite een bericht sturen dat een uitsluiting van het consumentenrecht onwettig is en dus toepassing mist. U kunt de app of verkoopsite ook links laten liggen- en niet proberen om er iets te kopen.