Ik kies er bewust voor om openlijk over mijn leven te spreken. Ik heb niets met taboe; het is volkomen zinloos als mensen de schijn ophouden en voorwenden dat het allemaal geweldig gaat.
Na mijn thema's hoogbegaafdheid, eenzaamheid en leven zonder familie en naasten heb ik een nieuw thema om van te "genieten": armoede onder werknemers met een bovengemiddeld inkomen.
Ik zeg het volgende niet om te zeggen "Oh, wat zijn we zielig". Ik heb nooit zelfmedelijden, ook al heb ik geen levensgeluk (ik heb werkelijk geen naasten meer en de woning waar ik in ben gerot is niet leefbaar, in de eerste plaats door de nachtelijke overlast die iedere doordeweekse dag tot 03:00 duurt en in het weekend tot 05:30). Wat ik doe, is de ruwe realiteit bespreekbaar maken. Een realiteit die voor de meeste inwoners van Nederland anno 2024 geldt.
Vorig jaar werd ik mijn huis uitgezet na de dood van mijn moeder. Op onrechtmatige gronden, maar ik had niet de financiële middelen en tijd om door te procederen tegen de verhuurder- en de verhuurder heeft welbewust misbruik gemaakt van die positie.
Ik was een vermogen kwijt aan het slopen van de tuin en van de inboedel die niet mee kon verhuizen. De kosten van de verhuizing heb ik kunnen drukken door dagelijks zelf 10 kilometer te lopen om de inboedel handmatig te verhuizen. Mijn bed kon niet mee, dus ik moest mijn bed afvoeren en slaap nu nog met een matras op de grond.
Ik ben verstoken van luxe, ik ga niet op vakantie, ik heb geen auto, geen vaatwasser en al dat soort gemaksspul.
Ik heb te maken met het fenomeen van bovenmodaal verdienen en weinig bestedingsruimte overhouden. Als beginner verdiende ik al € 3700. Dat is op papier fantastisch, maar daarmee zat ik boven de inkomensgrens om ook maar ergens voor in aanmerking te komen. Driekwart van mijn inkomen ging en gaat op aan de vaste lasten.
Het leven voor mij als alleenstaande zonder familie is duur. In de eerste plaats betaal ik maandelijks 1000 euro aan belastingen. Ik betaal daarnaast 800 euro aan gemeentelijke heffingen, verzekeringen worden voor mijn inkomenscategorie tegen de hoogste prijs doorberekend en ik betaal de schuld aan DUO voor het "sociaal" leenstelsel. Huurprijzen liggen tussen de 1200-2400 euro in mijn regio. Een hypotheek afsluiten en een woning kopen is een schijnoplossing; kopen zorgt niet voor bestedingsvrijheid.
Ik kom niet voor toeslagen in aanmerking. Voor energie en internet heb ik de laagst mogelijke prijs bedongen. Ik heb geen abonnementen, geen hobby's en nieuwe kleding kopen doe ik niet. Ik bezoek geen horeca. Buiten mijn werk om reizen doe ik niet, omdat reizen met de trein niet redelijkerwijs betaalbaar is.
Van mijn bovengemiddelde inkomen houd ik, na aftrek van de vaste lasten, 800 euro over. Dat lijkt redelijk, maar dit is de enige bestedingsruimte waarvan de boodschappen en incidentele uitgaven moeten worden betaald. Als de wasmachine of koelkast kapot gaat, kan ik geen nieuwe kopen.
De mythe is dat mensen met weinig bestedingsruimte, kennelijk niet goed zijn in budgetteren. Het gaat hier niet om een uitgavenpatroon. Een uitgavenpatroon is iets waar mensen zeggenschap over hebben; te hoge vaste lasten en te dure boodschappen door de aanhoudende nepinflatie/marktmisbruik in de voedingsindustrie zijn géén posten waar mensen autonomie over hebben. Ik heb nooit schulden gehad en weet zuinig te leven. Ik kan evenwel geen financiële reserves aanleggen.
Wat is de oplossing? Ik sta iedere dag om 04:45 op en kom om 19:00 thuis. Ik vind het niet erg dat mijn leven om werk draait. Op dit moment ben ik op zoek naar een bijbaan om ook in mijn vrije tijd te verdienen. Het omslagpunt kom ik echter al tegen bij mijn bovenmodale inkomen; als ik boven de € 4000 per maand verdien, blijft netto niet veel meer bestedingsvrijheid over.
Ongevraagd advies
Toen ik vorig jaar schreef over de hoge kosten die ik had door de gedwongen verhuizing, kreeg ik van alle kanten ongevraagd advies. Zoals altijd, was het weer zinloos ongevraagd advies: "Er is vast wel een potje bij de gemeente" en "Je kunt proberen om bijzondere bijstand aan te vragen, niet geschoten is altijd mis".
Zo vervelend en onnadenkend. Natuurlijk kwam en kom ik nergens voor in aanmerking. De bijzondere bijstand is al helemaal een afgesloten route voor mensen die boven de inkomensgrens verdienen. In het geval van de bijzondere bijstand is die norm bewust extreem laag: burgers die vanaf € 1200 bruto per maand krijgen, worden uitgesloten van de bijzondere bijstand. Alleenstaanden met een uitkering van meer dan € 1000 hebben in mijn regio zelfs geen toegang tot de Voedselbank.
Conclusie
Bovenmodaal verdienen betekent anno 2024 dat de druk van de vaste lasten extreem hoog is. In mijn geval ben ik meer dan driekwart van mijn inkomen kwijt aan niet-variabele lasten; kostenposten waar ik geen enkele zeggenschap over heb.
Ik kom niet in aanmerking voor gunstige financiële constructies, zoals toeslagen of kortingen op de verplichte verzekeringen.
De huur en de belastingen leggen de grootste druk op het inkomen. Na aftrek van de vaste lasten houd ik 800 over voor boodschappen en incidentele uitgaven. Dat houdt in dat ik geen financiële reserves heb.
Ik kijk uit naar de mogelijkheid om mijn fulltimewerk te combineren met een bijbaan in mijn vrije tijd. Het enige punt van bezwaar is dat ik daar financieel niet mee vooruit kom, omdat netto ongeveer hetzelfde overblijft.
Ik ben me ervan bewust dat dit voor velen geldt- het is niet alleen voorbehouden aan alleenstaanden, maar ook aan gezinnen die qua inkomen overal buiten vallen. Ook mensen die niet kunnen werken, komen vaak niet in aanmerking voor verbetering van hun bestedingsruimte. In Nederland zitten "we" bijna allemaal in hetzelfde schuitje: als je veel verdient blijft er niets over, als je een inkomen onder de armoedegrens hebt blijft er niets over en de tussencategorie (beneden modaal, maar boven de minimumgrens) heeft ook geen toereikende middelen van bestaan.
