Youtubers, TikTokkers, Twitteraars en tabloids gingen ermee aan de haal, met geveinsde massaverontwaardiging tot gevolg.
Het is pure smaad. Youtubers en nepjournalisten manipuleren het verhaal om zoveel mogelijk clicks te genereren. Hoe suggestiever en hoe contextvrijer de weergave is, hoe meer ruimte er is voor ophef.
De pogingen om massaverontwaardiging uit te lokken kennen geen grenzen. Betrokkenen en geliefden van jongeren met een euthanasieverzoek worden door het slijk gehaald. De mensen die altijd hun steun hebben geboden, worden besmeurd.
Een euthanasieverzoek wordt gereduceerd tot een "makkelijke uitweg" en "ongecontroleerde zelfmoord".
De moreel verontwaardigden vinden dat ze "Meer vitamine D (hadden) moeten slikken", "Dat ze paddenstoelen zouden kunnen gebruiken" en "Dat de toekomst altijd beter wordt". Er worden gebeden opgedrongen om ze op andere gedachten te brengen, de behandelaars worden voor crimineel en incompetent uitgemaakt en er is het collectieve wensdenken: "Morgen kan alles anders zijn".
Dat wensdenken ("Morgen kan alles anders zijn") en ongevraagd advies ("Heb je dit al geprobeerd?", "Heb je al een andere arts gezocht?") zijn stompzinnige beledigingen en een onderschatting van de vermogens van de jongeren in kwestie.
Leedvergelijking wordt erbij gehaald: "Er zijn ook mensen die doodgaan aan kanker, dus het is een schande als een jong iemand euthanasie krijgt". Of: "Ik weet hoe zij zich voelen want ik ben suïcidaal geweest, tot ik op miraculeuze wijze werd gered, dús zij willen zich niet laten helpen".
Mensen projecteren zichzelf. In collectieve verontwaardiging laten mensen zien dat ze zich moreel verheven voelen door een ander te schetsen als een labiele persoon die dood wil en geen moeite doet om het leven te accepteren.
Het gaat in alle ophef niet om het verhaal van deze jongeren en zelfs niet om het onderwerp euthanasie. Dat is slechts het lijdend voorwerp. Mensen willen zich superieur voelen door andermans lijden te veroordelen en compassie te veinzen door ongevraagd advies op te dringen.
Sociale media veroorzaken niet de (sociale) problemen, exclusie en eenzaamheid in deze wereld, maar ze vormen wel bij uitstek een platform voor feitenvrije verspreiding van informatie en communicatie zonder reflectie. Mensen kunnen nu een hoop bagger uitstorten zonder dat ze recht in hun gezicht worden geconfronteerd met hun uitlatingen
Ik heb het echte relaas gelezen en het verloop gevolgd. De achtergrond is genuanceerd; het gaat niet om jongeren "die het leven niet zien zitten", "dood willen" en "tegenslagen niet aankunnen". Het gaat niet om labiele personen, maar sterke, intelligente jongeren die alles hebben geprobeerd. Die geveinsd moreel verontwaardigden kunnen niet eens in hun schaduw staan.
Wie is er gebaat bij leedvergelijking? Een euthanasieverzoek van personen "zonder fysieke aandoening" treft buitenstaanders op geen enkele wijze. Mensen die dood zijn gegaan aan een lichamelijke aandoening, zijn ook niet minder dood doordat andermans euthanasieverzoek wordt ingewilligd.
Mensen kunnen geloven dat het leven ze gegund moet zijn; als dat zo wordt ervaren, dan heeft iemand met een euthanasieverzoek evengoed geen invloed op de tijd die een ander "gegund is".
Beter gezegd: niemand hoeft "Geniet van het leven" en "Maak er wat van" aan anderen op te dringen. Je bevindt je nooit werkelijk in de positie van een ander.
Je kunt het smakeloos vinden, je kunt het verwerpelijk vinden, maar het is niet relevant wat voor oordeel buitenstaanders hebben over euthanasie bij jongeren die geen perspectief hebben. Zelfs al zou dat perspectief er zijn, dan heeft een buitenstaander er niets mee te maken.
Veroordelen, verdraaien, verontwaardiging veinzen en leed vergelijken zijn geen vormen van compassie. De mensen die hun oordeel al klaar hebben, pretenderen empathisch te zijn. Dat zijn ze niet, integendeel. Empathie is begrip hebben voor iemands eigen perspectief in het leven, zonder een oordeel op te dringen. Wat nu gebeurt, heeft niets te maken met compassie, maar is pesterij verpakt als empathie.
Wat kun je doen, als je het gedachtengoed van iemand anders besmeurd ziet worden? Spreek je vooral uit. Laat weten dat je achter iemand staat en dat je je bewust bent van de feiten en nuances. Wees bereid om iemand te verdedigen. Veroordeel en rapporteer de "nieuwsoutlets" (Youtubers, Twitteraars, journalisten) die smaad verspreiden. Soms is aangifte terecht. Confronteer hen die anderen bezoedelen.
Laat een tegengeluid horen. Vooral: laat je veroordelende stem achterwege.
.
