2020/2021
Waarom zijn sommige mensen bevattelijk voor de meest onwaarschijnlijke theorieën? Dat valt het best te omschrijven aan de hand van het concept van de angstparadox: iemand die gevoelig is voor fobieën, zal dit ontkennen door voor zichzelf het tegendeel te willen bewijzen. Door net te doen of iets niet bestaat, "bestaat het niet". Een fenomeen waarop mensen geen grip dénken te hebben, wordt gezien als een denkbeeldige vijand die moet worden ontkend. Dat fatalistische denken past bij het paradoxale karakter: de angst moet immers worden bezworen door te ontkennen.
Zo iemand ken ik uit de nabije omgeving. Ze heeft naar eigen zeggen een sociale fobie en voert rituelen uit, zoals het meerdere keren achter elkaar controleren van de sloten en het voelen aan de schuurdeur. De kinderen speelden vóór 2020 al nauwelijks buiten. In maart 2020 kwamen ze af en toe buiten, om naar de auto of naar de container te rennen. Naarmate de tijd verstreek, ging hun moeder zich steeds vreemder gedragen. Ze meende dat we nu allemaal niet meer naar buiten mochten en dat de dictatuur was aangebroken. Om de denkbeeldige vijand te bestrijden, associeerde ze met een groep met bizarre theorieën. Het contact met de omgeving werd nog slechter en de kinderen moesten zoveel mogelijk binnen blijven. Ze blijft proberen om anderen aan te praten dat de rest van de wereld aan angstporno doet en is aan het flyeren tegen "apartheid"....
Mensen met de gevoeligheid om te vallen in de fuik van verzinselen, kiezen ervoor om het onwaarschijnlijke te geloven uit zelfbescherming. Het maakt niet uit of het tegendeel is bewezen. Het maakt zelfs niet uit of het een uitgemaakte zaak is dat het tegendeel waar is: wat kan worden verzameld als schijnbewijs, wordt aangevoerd om het geloof in het eigen gelijk te versterken. Als dit wordt verworpen, nemen ze hun toevlucht tot drogredenen als "het had zo kunnen zijn", clichés als "hoe vindt u zelf dat het gaat?" of schijnvergelijkingen.
Doe vooral geen moeite om onzin te weerleggen of aanhangers van hallucinante theorieën te overtuigen Mensen die ervoor hebben gekozen om onwaarschijnlijke en onsamenhangende theorieën te geloven, willen en kunnen niet worden overtuigd van de werkelijkheid. In discussie gaan is geen doen; verzinselen zijn geen argumenten en het doel van de onzinverspreider is alleen maar om de overtuiging van het eigen gelijk te versterken.
